PIT 37). Wysokość odliczenia od darowizny będzie uzależniona od dochodu podatnika. Ulga podatkowa od darowizny może wynieść maksymalnie 6% dochodu podatnika za rozliczany w PIT rok podatkowy. Dla przykładu podatnik, który uzyskał dochód 20 000 zł i przekazał darowiznę na cele charytatywne w wysokości 5 000, będzie mógł
Aby obliczyć wysokość zachowku, konieczne jest ustalenie udziału spadkowego, który przysługiwałby osobie uprawnionej w razie dziedziczenia ustawowego, ustalenie czy osoba uprawniona jest osobą małoletnią czy niezdolną do pracy oraz ustalenie wysokości substratu zachowku (wartość spadku powiększona o wartość darowizn i zapisów windykacyjnych podlegających zaliczeniu). Przykład: Zmarły Henryk zostawił po sobie żonę Barbarę, 20-letnią córkę Ksenię i 10-letniego syna Artura. Przed śmiercią sporządził testament, którym powołał do dziedziczenia jedynie swoje rodzeństwo – Katarzynę i Jacka. W związku z tym, że jego najbliżsi – żona i dzieci – zostali pominięci w testamencie, przysługuje im roszczenie o zachowek (byliby powołani do dziedziczenia na podstawie ustawy – w pierwszej kolejności dziedziczą dzieci wraz z małżonkiem w częściach równych, jednak wysokość przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż ¼). W związku z tym, zarówno Barbara, jak i Ksenia oraz Artur dziedziczyliby w ⅓. Henryk nie dokonywał żadnych darowizn, nie dokonał także zapisów windykacyjnych. Substrat zachowku wynosi 150 tys. zł (Henryk i Barbara posiadali rozdzielność majątkową). Tym samym, każdy z najbliższych powinien odziedziczyć 50 tys. zł. Wysokość zachowku będzie wynosić: *Barbara – z uwagi na fakt, iż nie jest niezdolna do pracy, przysługuje jej ½ wartości udziału spadkowego – ½ * 50 tys. zł = 25 tys. zł *Ksenia – z uwagi na fakt, iż nie jest niezdolna do pracy, przysługuje jej ½ wartości udziału spadkowego – ½ * 50 tys. zł = 25 tys. zł *Artur – z uwagi na fakt, iż jest małoletni, przysługuje mu ⅔ wartości udziału spadkowego – ⅔ * 50 tys. zł = 33 333,33 zł..Zachowek wysokośćOsobom uprawnionym do zachowku przysługuje ½ lub ⅔ udziału spadkowego, który przypadłby im, gdyby dziedziczyli na podstawie ustawy. Zachowek w wysokości ½ udziału przypada uprawnionym co do zasady, natomiast zachowek w wysokości ⅔ udziału – jedynie niezdolnym do pracy oraz małoletnim zstępnym spadkodawcy. O ile przynależność do grupy małoletnich nie budzi wątpliwości, to niezdolność do pracy już tak – pojawiają się bowiem pytania, z jakiej chwili należy oceniać niezdolność do pracy, czy wiek może być przesłanką bycia niezdolnym do pracy? Zarówno małoletniość, jak i niezdolność do pracy ocenia się według chwili śmierci spadkodawcy, czyli otwarcia spadku. Natomiast co do wieku – zaawansowany wiek czy chociażby osiągnięcie powszechnego wieku emerytalnego może być przesłanką otrzymania zachowku w wysokości ⅔ a zachowek dla rodzeństwaJak już wiele razy wskazywano, zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego osobami uprawnionymi do zachowku są zstępni spadkodawcy, małżonek oraz rodzice spadkodawcy, jeżeli osoby te dziedziczyłyby po zmarłym na podstawie ustawy. Ustawodawca do w/w grona osób uprawnionych nie zaliczył rodzeństwa. Z tego względu, zachowek nie będzie przysługiwał rodzeństwu spadkodawcy – ani jego braciom, ani siostrom, ponieważ nie należą oni do kręgu osób uprawnionych do zachowku. Warto o tym pamiętać w razie śmierci rodzeństwa – jeżeli spadkodawca nie powołał do dziedziczenia swoich braci czy sióstr, rodzeństwu nie będą przysługiwać żadne roszczenia.
W przypadku zachowku obowiązują te same zasady dotyczące opodatkowania jak w przypadku spadku. Najważniejszą z nich jest zasada, że małżonek, dzieci oraz wnuki, a także rodzice i dziadkowie, są z tego podatku zwolnieni. Dzieje się tak, ponieważ zachowek traktuje się tak jak świadczenie otrzymane od spadkodawcy.
Obowiązujące w Polsce przepisy umożliwiają zmianę ustawowej kolejności dziedziczenia i zapisanie w testamencie majątku wybranym osobom. Należy jednak pamiętać, że nie prowadzi to automatycznie do pozbawienia prawa do spadku najbliższych krewnych nieuwzględnionych w dokumencie. Małżonek, zstępni (np. dzieci) i rodzice, nawet w obliczu pominięcia ich w testamencie, mają prawo dochodzić zachowku od spadkobierców. Testament i zachowek a dziedziczenie ustawoweDziedziczenie ustawowe ma miejsce, gdy zmarły nie pozostawił testamentu. W takiej sytuacji to kodeks cywilny wskazuje zasady ustalania grona spadkobierców. Jeśli wolą osoby jest zmiana kolejności ustawowej, to musi sporządzić testament. W tym przypadku testator może rozporządzić majątkiem zgodnie ze swoją wolą. Dopuszczalne jest między innymi pominięcie rodziny i przekazanie spadku znajomym lub organizacji, ale należy wyraźnie napisać, dlaczego nie uwzględniamy prawnych spadkobierców. W takim przypadku małżonek, zstępni i rodzice nie zostaną jednak pozbawieni udziału w spadku w całości i będą uprawnieni do dochodzenia od spadkobierców zachowku. Czym jest zachowek?Zachowek to świadczenie zagwarantowane dla najbliższych, którzy zostali pominięci w testamencie (bądź uwzględnieni w niższej wysokości) i w ten sposób odsunięci od dziedziczenia w takiej wysokości, w jakiej dziedziczyliby w przypadku zasad ustawowych. Instytucja wywodzi się z troski o rodzinę. Zachowek chroni osoby, które były blisko spokrewnione z testatorem i ma za zadanie uniknąć niesprawiedliwości. Zwolennicy uregulowania wskazują, że zachowek czyni zadość zasadom współżycia społecznego np. w sytuacji, gdy bez wiedzy krewnych spadkodawca przekazał cały spadek partnerowi, o którego istnieniu będące na jego utrzymaniu dzieci nie wiedziały. Instytucja zachowku jest jednak również krytykowana, ponieważ wskazuje się między innymi, że spadkodawca pracujący całe życie na swój majątek powinien móc zdecydować, co się z nim stanie po jego śmierci. Znajomość zasad rządzących regulacją i możliwości ograniczenia jej skutków jest bardzo istotna dla tych, którzy chcą pominąć bliskich krewnych w testamencie. Kto ma prawo do zachowku?Jeżeli testament pomija (bądź uwzględnia w niższej niż ustawowa wysokości) najbliższych, to jest małżonka, zstępnych (np. dzieci bądź wchodzące w przypadku dziedziczenia ustawowego na ich miejsce wnuki) lub rodziców, którzy dziedziczyliby w przypadku, gdyby testamentu nie sporządzono, to osoby te mogą dochodzić wypłaty zachowku. Ograniczenie kręgu uprawnionych jest związane z zamiarem ochrony jedynie osób najbliżej spokrewnionych z testatorem. Kto jest zobowiązany do wypłaty zachowku?Wypłaty zachowku można dochodzić od spadkobierców testamentowych. Podmioty te są zobowiązane do zapłaty solidarnie (wspólnie i w tym samym zakresie). Uzyskanie zachowku nie jest więc zazwyczaj trudne, choć może wymagać czasu. Jeżeli testator nie chce, aby prawny spadkobierca trzymał zachowek, musi wyjaśnić dlaczego, np. dlatego, że spadkobierca jest uzależniony od alkoholu czy hazardu, albo od wielu lat nie utrzymywał kontaktu z testatorem i odmawiał mu zachowku – jak obliczyć zachowek?Jak obliczyć zachowek? Wysokość zachowku oblicza się zgodnie z zasadami wskazanymi w kodeksie cywilnym. W pierwszej kolejności ustala się wysokość udziału w spadku przy dziedziczeniu ustawowym. Następnie pod uwagę brane jest, czy uprawniony do zachowku jest trwale niezdolny do pracy bądź małoletni. W takiej sytuacji wysokość zachowku, która mu przysługuje, wyniesie dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał, gdyby nie sporządzono testamentu i dziedziczenie odbywało się na podstawie zasad ustawowych. W pozostałych przypadkach zachowek wyniesie połowę tego udziału. Czym jest substrat zachowku?Kolejnym krokiem do ustalenia ostatecznej wysokości zachowku jest ustalenie wartości substratu zachowku. Substrat zachowku to czysta wartość spadku po doliczeniu do niej wartości darowizn oraz zapisów windykacyjnych, których dokonał spadkodawca. Czystą wartość spadku oblicza się jako różnicę pomiędzy stanem czynnym spadku (wartością spadku obliczoną według stanu z chwili śmierci spadkodawcy i według cen z chwili ustalania wysokości zachowku) oraz stanem biernym spadku (czyli sumą długów spadkowych). Przy obliczaniu zachowku nie bierze się pod uwagę poleceń oraz zapisów zwykłych, a także nie uwzględnia się spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia albo zostali wydziedziczeni. Pod uwagę bierze się jednak spadkobierców niegodnych oraz spadkobierców, którzy spadek odrzucili. Na koniec wystarczy przemnożyć odpowiedni ułamek z substratem zachowku. Komu należy się zachowek i w jakiej wysokości? – przykładPrzedstawione zasady w praktyce nie są skomplikowane. W celu lepszego zrozumienia instytucji warto wskazać przykład obliczenia wysokości zachowku. Jeśli jedynym krewnym spadkodawcy pozostałym przy życiu była żona, a zdecydował się on przekazać w testamencie cały swój majątek o wartości 400 000 złotych koleżance i nie wydziedziczył żony (zdolnej do pracy), to żona jest uprawniona do zachowku w kwocie 200 000 złotych (ponieważ w przypadku dziedziczenia ustawowego byłaby uprawniona do całości spadku). Jak ubiegać się o zachowek?Uzyskanie zachowku niekiedy okazuje się czasochłonne. Możliwe jest zawarcie ugody w tym przedmiocie. Wymaga to jednak woli dojścia do kompromisu. W braku polubownego rozwiązania sprawy konieczne będzie wystąpienie z powództwem o zapłatę do sądu. Przedawnienie zachowkuRoszczenia pieniężne ulegają przedawnieniu z upływem pięciu lat od otwarcia spadku i po tej dacie nie mogą być skutecznie dochodzone. Nie inaczej jest w przypadku zachowku. Bardzo ważne jest więc przestrzeganie terminu i wystąpienie z roszczeniem w odpowiednim momencie. Roszczenie o zapłatę osoby uprawnionej do zachowku przedawnia się z upływem pięciu lat od ogłoszenia testamentu. Jak uniknąć płacenia zachowku?Wielu testatorów zastanawia się, jak spisać testament bez prawa do zachowku i uniknąć tym samym jego płacenia. W praktyce taka możliwość jest bardzo ograniczona i występuje jedynie w jasno wskazanych sytuacjach. Mowa tu o wydziedziczeniu, którego podstawy zostały wymienione w kodeksie cywilnym i muszą być uzasadnione. Jest ono możliwe w sytuacji, gdy bliski:wbrew woli spadkodawcy, uporczywie postępuje w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego (np. jest recydywistą lub osobą uzależnioną), uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych (np. nie interesuje się rodzicem i nie pomaga mu pomimo próśb), dopuścił się względem spadkodawcy bądź jednej z bliskich dla niego osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci (szczegółowy katalog tych przestępstw można znaleźć w kodeksie karnym). Należy pamiętać, że o ile wydziedziczenie jest sposobem na uniknięcie płacenia zachowku przez spadkobierców, to wymienione w testamencie jego podstawy muszą być rzeczywiste. W innym przypadku wydziedziczenie nie wywrze zamierzonych skutków. Warto również pamiętać, że powołać do spadku w testamencie można również organizację, taką jak na przykład UNICEF.
Jeżeli wartość darowizny nie przekroczy kwoty wolnej od podatku to obdarowany nie ma obowiązku zapłaty podatku od otrzymanej darowizny. Szczególnie istotna jest tzw. grupa 0. W przypadku tej grupy podatkowej wszystkie darowizny mogą być zwolnione z podatku bez względu na wartość. Do zerowej grupy podatkowej należą: małżonek,
Podstawą do wyliczenia zachowku jest wartość masy spadku. Jednak to nie wszystko, bardzo istotne są również darowizny poczynione przez spadkodawcę za życia. W zależności od tego kto jest obdarowany – może zarówno zwiększyć nominalną kwotę zachowku, jak również ją znacząco zmniejszyć lub nawet znieść. Krok 1: Jaki ułamek udziału możesz otrzymać ? W zależności od osoby uprawnionej wysokość ułamku udziału, który by jej przysługiwał jest inna. Co do zasady ułamek ten to 1/2 wartości udziału jaki otrzymałby gdyby dziedziczył ustawowo, jednakże osoby małoletnie oraz niezdolne do pracy otrzymują 2/3 udziału. Krok 2: Określenie udziału od którego naliczamy ułamek. Wyliczając zachowek należy ustalić jaki udział przypadałby danej osobie, jeśli spadkodawca nie pozostawił testamentu. Jednakże w odróżnieniu o ustalania udziału w przypadku prostego dziedziczenia ustawowego, jest tu pewna istotna różnica. Wyliczając udział spadkowy bierze się również pod uwagę spadkobierców: niegodnych lub którzy odrzucili spadek. Zobacz: Kto i kiedy może dziedziczyć ? Nie bierze się jednak pod uwagę osób, które dziedziczenia się zrzekły (w drodze umowy ze spadkodawcą), oraz osób wydziedziczonych (skutecznie). Krok 3: Określanie wartości spadku na potrzeby zachowku. Wyliczanie wartości nominalnej zachowku jest dosyć skomplikowane i wymaga prześledzenia historii rodzinnych darowizn, oraz dokładnej treści testamentu. POLECAMY PRODUKT: Umowy z rodziną - jak rozliczać podatki Obliczając wartość (pieniężną) udziału, w oparciu o który ustala się zachowek, należy masę spadku powiększyć o darowizny udzielone spadkobiercom przez spadkodawcę, z wyjątkiem: drobnych darowizn (np. prezentów urodzinowych), darowizn udzielonych innym osobom niż spadkodawcy, lub uprawnieni do zachowku, wcześniej niż 10 lat przed otwarciem spadku (śmiercią spadkodawcy). W sytuacji , w której zstępni spadkodawcy są uprawnieni do zachowku do wartości spadku nie zalicza się darowizn dokonanych zanim spadkobierca miał dzieci. W sytuacji, w której do zachowku uprawniony jest małżonek, do wartości spadku nie zalicza się darowizn dokonanych przed wstąpieniem w związek małżeński. Stanisław Kowalski pozostawił po śmierci majątek wart ok. zł. Jedynym spadkobiercą uczynił swoją konkubinę. Przed śmiercią przekazał jej jednak mieszkanie o wartości zł, oraz samochód o wartości zł. Obie darowizny były dokonane 3 lata przed śmiercią. Jego syn może domagać się zachowku w oparciu o kwotę : (wartość spadku) + (wartość mieszkania) + 40. 000 zł (wartość samochodu) = zł. Zważywszy na to, że jest pełnoletni, oraz byłby jedynym spadkobiercą gdyby Stanisław Kowalski nie sporządził testamentu, przysługuje mu zachowek w wysokości 1/2 x 245. 000 zł = 122 500 zł. Nie zalicza (czyli nie odejmuje wartości) się do spadku wartości zapisów i poleceń. Krok 4: zaliczenie darowizn i zapisów na poczet zachowku. Wyliczywszy wartość spadku (często jest to niestety dość skomplikowane), należy się następnie zastanowić, czy i jak spadkodawca zadbał za życia o uprawnionych do zachowku. W szczególności: na poczet zachowku zalicza się wszystkie darowizny dokonane przez spadkodawcę na rzecz uprawnionego do zachowku. jeśli uprawnionymi są dzieci spadkodawcy, na poczet zachowku zalicza się koszty wychowania, oraz wykształcenia, które poniósł spadkodawca- jeśli przekroczyły przeciętną wartość w danym środowisku. Spadkodawca pożyczał pieniądze, oraz pracował na 2 etaty aby zapewnić synowi studia na prywatnej uczelni. Koszt czesnego można zaliczyć na poczet zachowku. jeśli uprawnionymi do zachowku są potomkowie zstępnego spadkodawcy – na rzecz ich zachowku zalicza się darowizny udzielone ich rodzicowi. Na poczet zachowku zalicza się również uczynione przez spadkodawcę w testamencie zapisy oraz polecenia (jeśli mają określoną wartość pieniężną). Zobacz serwis: Spadki
Zachowek to przysługujące osobom bliskim zmarłego roszczenie do części majątku pozostawionego przez zmarłego. Przysługuje on dzieciom, małżonkowi oraz rodzicom zmarłego. Zachowek oblicza się proporcjonalnie do majątku pozostawionego przez zmarłego oraz liczby uprawnionych do zachowku. Może być on obliczony zarówno w pieniądzu, jak i w naturze. W celu obliczenia zachowku
Zacznę od kilku informacji dotyczących przepisów związanych z zachowkiem, a następnie wyjaśnię, jak to wygląda w Pani sytuacji. Komu z rodziny należy się zachowek? Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału. Aby zatem wyliczyć zachowek należy uwzględnić, kto w chwili śmierci spadkodawcy byłby ustawowym spadkobiercom i w jakiej części. Tutaj mamy trójkę dzieci i żonę, zatem wszyscy dziedziczyliby równo w 1/4 udziału. Wartość zachowku i obliczanie jego wysokości Teraz możemy ustalić ułamkową wartość należnego zachowku w stosunku do całego majątku. Zakładam, że wszyscy Państwo są pełnoletni i zdolni do pracy. Zatem zachowek każdego to 1/2 z 1/4 udziału, czyli każde ma roszczenie o wartość 1/8 majątku spadkowego. W następnej kolejności trzeba ustalić, co wchodzi w skład majątku spadkowego. Aby ustalić, ile wynosi substrat zachowku musimy: określić tzw. czystą wartość spadku; doliczyć do niej wartość darowizn oraz zapisów windykacyjnych dokonanych przez spadkodawcę. Czysta wartość spadku to różnica między: stanem czynnym spadku, czyli wartością wszystkich praw należących do spadku, według ich stanu z chwili otwarcia spadku i cen z chwili orzekania o zachowku oraz stanem biernym spadku, to jest sumą długów spadkowych, z pominięciem długów wynikających z zapisów zwykłych i poleceń. Doliczanie darowizn a zachowek Teraz doliczamy darowizny. Tu pojawiają się już bardziej skomplikowane reguły, bowiem przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów zwykłych i poleceń, natomiast dolicza się do spadku, stosownie do przepisów poniższych, darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę. Ponadto też nie wszystkie darowizny i nie zawsze można doliczyć. Zapytałam Panią o to, czy darowizna była dla Pani i męża, bowiem wówczas musimy traktować taką darowiznę (na potrzeby obliczania zachowku) jako 50% darowiznę dla Pani i 50% darowiznę dla zięcia. Reguły zaliczania tych darowizn są bowiem różne. Przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, ani dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku. Zatem Pani darowizna będzie doliczona w całości (50% wartości mieszkania), a męża już wcale, bowiem od dokonania darowizny upłynęło 10 lat. Pytałam też Panią, czy darowizna dokonana była przed, czy po zawarciu nowego małżeństwa i urodzeniu się dziecka. To bardzo ważna informacja, bowiem przy obliczaniu zachowku należnego zstępnemu nie dolicza się do spadku darowizn uczynionych przez spadkodawcę w czasie, kiedy nie miał zstępnych. Przy obliczaniu zachowku należnego małżonkowi nie dolicza się do spadku darowizn, które spadkodawca uczynił przed zawarciem z nim małżeństwa. Tutaj niestety w każdym przypadku tę darowiznę trzeba będzie zaliczyć. Jeśli mieszkanie to byłaby jedyna wartość, która została po ojcu ( mam na myśli darowane mieszkanie), to trzeba by uznać, że od połowy jego wartości obliczamy zachowek. Gdyby mieszkanie miało wartość 400 000 zł na chwilę obecną (wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalania zachowku), to wartość majątku, z którego obliczane byłyby zachowki, wynosiłaby 200 000 zł, wartość udziału każdego ze spadkobierców wynosiłaby 50 000 zł, a wartość należnego wobec tego zachowku 25 000 zł. Ważne: dla zasady doliczania darowizn nie ma znaczenia, że w chwili otwarcia spadku przedmiot darowizny już nie istnieje lub że wyszedł z majątku obdarowanego. Ta uwaga dlatego, że wspomniała Pani, że mieszkanie zostało sprzedane. Odpowiedzialność członków rodziny za zachowek Trzeba tu jednak zauważyć, że każdy ponosi inaczej odpowiedzialność za zachowek. Jeżeli spadkobierca obowiązany do zapłaty zachowku jest sam uprawniony do zachowku, jego odpowiedzialność ogranicza się tylko do wysokości nadwyżki przekraczającej jego własny zachowek. Zachowek może być pozostawiony uprawnionemu w różnej postaci. Jeśli uprawniony został powołany do spadku (z ustawy lub testamentu) i otrzymał swój zachowek, byłoby oczywiście nielogiczne, gdyby inni uprawnieni mogli żądać zaspokojenia swoich roszczeń zachowkowych kosztem zachowku tego spadkobiercy. Odpowiada on jedynie w granicach nadwyżki ponad swój zachowek. Jeśli wysokość zachowku zwiększa się w wyniku doliczenia darowizn, nadwyżka zmniejsza się. Inaczej jest, jeśli obdarowanym będzie sam spadkobierca: darowizna podlega zaliczeniu na poczet jego zachowku, przez co nadwyżka wyznaczająca granicę odpowiedzialności za zachowki innych uprawnionych zwiększa się. Jeżeli uprawniony nie może otrzymać należnego mu zachowku od spadkobiercy lub osoby, na której rzecz został uczyniony zapis windykacyjny, może on żądać od osoby, która otrzymała od spadkodawcy darowiznę doliczoną do spadku, sumy pieniężnej potrzebnej do uzupełnienia zachowku. Jednakże obdarowany jest obowiązany do zapłaty powyższej sumy tylko w granicach wzbogacenia będącego skutkiem darowizny. Jeżeli obdarowany sam jest uprawniony do zachowku, ponosi on odpowiedzialność względem innych uprawnionych do zachowku tylko do wysokości nadwyżki przekraczającej jego własny zachowek. Wzbogacenie ma miejsce wtedy, gdy majątek tego, kto korzyść uzyskał, jest większy niż byłby, gdyby nie doszło do zdarzenia, z którego wzbogacenie wynika, czyli gdyby nie dokonano darowizny (por. art. 405 Kodeksu cywilnego). Odpadnięcie wzbogacenia, o którym mowa w art. 1000, następuje wyłącznie wtedy, gdy zużycie czy utrata korzyści nastąpiły bez surogatu i bez żadnej korzystnej zmiany w innej części majątku obdarowanego, a zatem gdy nie ma różnicy między obecnym stanem majątku a stanem, który by istniał, gdyby nie było darowizny. Podobnie należy zdefiniować odpadnięcie części wzbogacenia. Zachowek dla pozostałych osób z rodziny taty Reasumując powyższe, w mojej ocenie będzie Pani zobowiązana do zachowku na rzecz rodzeństwa i żony ojca. Oczywiście przy założeniu, że nie ma nic innego niż darowizny do zaliczenia na spadek. Gdyby otrzymała Pani darowiznę w wysokości 200 000 zł, a Pani zachowek należny to tylko 25 000 zł, to pozostałą częścią darowizny odpowiada Pani za należne zachowki pozostałych spadkobierców. To, że sprzedała Pani z mężem mieszkanie, nie powoduje, że nie ma już wzbogacenia. Dostaliście Państwo równowartość mieszkania, która powiększyła Państwa majątek. Chyba że pieniądze te zostały spożytkowane w taki sposób, że ich już nie ma – darowizny, wydatek na wycieczkę itp. Nie wiem, dlaczego prawnik powiedział, że zachowek się nie należy. Mnie trudno znaleźć uzasadnienie do takiego twierdzenia. Poza rzeczywistym wyzbyciem się wzbogacenia z tytułu darowizny – na przykład pieniądze za sprzedane mieszkanie przekazaliście z mężem komuś w darowiźnie. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Zapytaj prawnika - porady prawne online .
Roszczenie z tytułu zachowku. Jeżeli w wyniku spadkobrania po swojej mamie nie nabyła Pani żadnego majątku, ponieważ cały swój majątek mama za życia przekazała Pani siostrze, jest Pani uprawniona do żądania od siostry zachowku. Jest ona w takiej sytuacji zobowiązana do zapłaty tego zachowku. Prawo do zachowku będzie Pani
Kiedy osoba najbliższa pominie nas w testamencie lub przekaże swój majątek przed śmiercią na rzecz innych osób, mamy możliwość starać się o wypłatę nam zachowku – instytucję stworzoną w celu ochrony interesów majątkowych osób najbliższych spadkodawcy. W jaki sposób obliczyć należny nam zachowek? 1. Ustalenie udziału w spadku, stanowiącego podstawę do obliczenia zachowku. Obliczenie zachowku należy rozpocząć od ustalenia udziału, w jakim uprawniony (o tym kto jest osobą uprawnioną do zachowku przeczytasz tutaj) byłby powołany do spadku z ustawy, przy czym zgodnie z art. 992 przy ustalaniu tego udziału uwzględnia się także spadkobierców niegodnych oraz spadkobierców, którzy spadek odrzucili, natomiast nie uwzględnia się spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia albo zostali wydziedziczeni. Następnie stosownie do art. 991 § 1 udział ten mnoży się, przez 2/3 jeżeli uprawniony do zachowku jest trwale niezdolny do pracy lub małoletni, a w pozostałych sytuacjach – przez 1/2. Otrzymany wynik to właśnie udział spadkowy stanowiący podstawę do obliczenia zachowku. Przykład : Spadkodawca pozostawił troje dzieci X, Y, Z. X na podstawie aktu notarialnego zrzekł się dziedziczenia po ojcu. Udział spadkowy, w jakim Y i Z byliby powołani do spadku wynosi, zatem po 1/2. Y w chwili śmierci spadkodawcy był małoletnim. Udział spadkowy stanowiący podstawę dla obliczenia zachowku Y to 1/3 ( ½ x 2/3). Udział spadkowy stanowiący podstawę dla obliczenia zachowku dla Z to 1/4 (1/2 x ½). 2. Ustalenie substratu zachowku. Kolejnym etapem obliczania zachowku jest ustalenie tzw. substratu zachowku – art. 993-995 Ustalenie substratu zachowku wymaga przede wszystkim określenia czystej wartości spadku. Czysta wartość spadku stanowi różnicę pomiędzy stanem czynnym spadku, czyli wartością wszystkich aktywów spadku, których wartość ustalana jest według ich stanu z chwili otwarcia spadku i cen z chwili orzekania o zachowku a pasywów spadku, czyli sumą długów spadkowych, z pominięciem jednak długów wynikających z zapisów i poleceń. Pamiętać należy, że dla ustalenia substratu zachowku do wartości spadku dolicza się darowizny dokonane przez spadkodawcę, bez względu na to, na czyją rzecz zostały one uczynione, z wyjątkiem drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych i dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku darowizn na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku. Wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalenia zachowku Przykład: Spadkodawca pozostawił lokal mieszkalny o wartości 150 000 zł, samochód o wartości 20 000 zł. Spadkodawca posiadał także dług w banku wynikający z wziętej przez niego pożyczki w kwocie 5 000 zł. Przed śmiercią na rzecz X przekazał motor o wartości 10 000 zł. Aktywa spadku wynoszą, zatem 170 000 zł (lokal + samochód). Pasywa wynoszą 5 000 zł. Darowizna wynosi 10 000 zł. Substrat spadku stanowi 175 000 zł (aktywa – pasywa + darowizna). 3. Podsumowanie. Obliczanie zachowku zamyka operacja pomnożenia substratu zachowku przez udział spadkowy stanowiący podstawę do obliczenia zachowku. Jej wynik wyraża wysokość należnego zachowku. Przykład : Wartość substratu zachowku wynosi 175 000 zł x udział spadkowy dla Y 1/3. Powyższy artykuł jedynie w sposób ogólny przedstawia, w jaki sposób obliczyć zachowek. Istnieją jednakże skomplikowane stany faktyczne, które opierać się będą na wyjątkach i różnych interpretacjach prawnych. W przypadku wszelkich wątpliwości lepiej skorzystać z pomocy profesjonalnego prawnika, które przeprowadzi nas przez zawiłości prawne. Zapraszamy do kontaktu: |Adwokat Warszawa | Adwokat Prawo Spadkowe | Adwokat Spadki
Należy ustalić czy wartość otrzymanej darowizny wyczerpała wysokość należnego zachowku. Jeżeli tak, zachowek nie należy się. Jeżeli nie, należy się zachowek uzupełniający. Podobnie jak w pierwszym przykładzie, w pierwszej kolejności należy ustalić wartość masy spadkowej po Pani Marii.
Ogólną zasadą, która przyświeca prawu spadkowemu, jest dążenie do zachowania majątku zmarłego w możliwie najbliższej rodzinie, podzielonego w równomiernym stopniu. Tyle mówi teoria. Praktyka pokazuje, że dzieje się różnie. Bardzo często zdarza się, że osoby ustawowo uprawnione do uzyskania spadku otrzymują jedynie niewielką część majątku. Wówczas mogą się ubiegać o zachowek. Kiedy się należy i jak obliczyć, ile wynosi? treści1 Co to jest zachowek? Kiedy należy się zachowek? Kiedy nie należy się zachowek?2 Ile wynosi zachowek? Zachowek – ile lat po darowiźnie jej wartość wlicza się w wysokość schedy spadkowej?3 Jak obliczyć zachowek – przykładyCo to jest zachowek?Zachowek jest instytucją prawa spadkowego. Powstała ona, aby chronić interesy najbliższych spadkobierców w sytuacji, gdy ich krewny przepisze majątek na mocy testamentu lub przed śmiercią dokona poważnych darowizn. Chodzi o to, aby uniknąć sytuacji uprzywilejowania jednej osoby uprawnionej do otrzymania spadku kosztem należy się zachowek?Zachowek należy się w sytuacji, gdy dana osoba byłaby uprawniona do dziedziczenia po zmarłym na podstawie ustawy (art. 931 i następne kodeksu cywilnego), ale ten:zostawił testament, w wyniku którego doszło do zmiany sposobu podziału majątku (np. zapisuje go jednemu z dzieci, a ma ich kilkoro),jeszcze za życia dokonał znaczących darowizn – np. przepisał samochód na bliskiego przyjaciela czy jedno z zachowku są uprawnione wyłącznie osoby spokrewnione ze zmarłym. Zazwyczaj są to: współmałżonek i/lub dzieci (oraz ich zstępni, czyli wnuki, prawnuki itp., ale prawo dalszych zstępnych uaktywnia się dopiero w sytuacji braku ich wstępnych, tj. np. rodziców w stosunku do dzieci), a także – w określonych przypadkach – jego rodzice (prawo to uaktualnia się, gdy brak zstępnych). Ta ostatnia sytuacja pojawia się wówczas, gdy osoba zmarła nie miała dzieci zstępnych (dzieci lub wnuków).Przykład 1. Pan Kowalski jest wdowcem i ma trójkę dzieci: syna i dwie córki. Jeszcze za życia przepisuje majątek na jednego syna. Po śmierci pana Kowalskiego prawo do dziedziczenia ustawowego uzyskuje cała trójka dzieci. Córki mają prawo domagać się zachowku od swojego Roszczenie o zachowek można wysunąć maksymalnie przez okres 5 lat od śmierci spadkodawcy. Po tym terminie będzie ono przedawnione. Należy mieć przy tym na uwadze, że dla skutecznego przerwania przedawnienia należy skierować pozew do sądu, natomiast przygotowanie pozwu wymaga w często skomplikowanych sprawach o zachowek dłuższego czasu. Przeczytaj również: Czy należy mi się zachowek po rodzicach lub dziadkach?Kiedy nie należy się zachowek?Zachowek nie należy się osobom, które nie byłyby uprawnione do spadku na drodze prawnej. Oznacza to, że nie mogą sobie do niego rościć prawa np. bliscy przyjaciele czy osoby, które pozostawały w konkubinacie ze nie będzie się również należał:spadkobiercom wydziedziczonym lub uznanym za niegodnych dziedziczenia,spadkobiercom, którzy odrzucili spadek lub zrzekli się dziedziczenia,małżonkom spadkodawcy, co do których spadkodawca wystąpił o orzeczenie rozwodu lub separacji z jego winy, a żądanie to było uzasadnione,wnukom (i kolejnym zstępnym), jeśli ich rodzice zrzekli się prawa do dziedziczenia (chyba, że umowa stanowi inaczej), Ile wynosi zachowek?Wysokość zachowku nie jest równa udziałowi, który przysługiwałby spadkobiercy w ramach dziedziczenia na drodze prawnej. Co do zasady zachowek wynosi ½ wartości udziału, który przysługiwałby danej osobie po zmarłym krewnym. Ale uwaga! W przypadku osób trwale niezdolnych do pracy lub małoletnich ta wartość wynosi 2/3 udziału, który przysługiwałby w spadku – jest więc jednak pamiętać, że do obliczenia tego, ile wynosi zachowek, należy brać również pod uwagę darowizny oraz zapisy windykacyjne wykonane przez spadkodawcę (w praktyce należy brać przede wszystkim pod uwagę darowizny). brana jest pod uwagę cały substrat spadku. Wyliczając podstawę do obliczenia zachowku, należy odliczyć od niej długi, które wchodzą w skład masy – ile lat po darowiźnie jej wartość wlicza się w wysokość schedy spadkowej?Jeżeli darowizna została przekazana osobie nieuprawnionej do dziedziczenia na podstawie ustawy (tzn. np. przyjacielowi, konkubentowi, rodzeństwu czy chrześniakom), wlicza się do wysokości substratu spadku będącego podstawą do ustalenia zachowku przez okres 10 lat. Jeżeli od momentu przekazania majątku do chwili śmierci spadkodawcy minęło więcej niż 10 lat, darowizna nie wchodzi do masy zaś darowiznę otrzymała osoba uprawniona do otrzymania spadku na drodze ustawowej (czyli np. dziecko lub współmałżonek), nie ma znaczenia moment, w którym została ona przekazana. Mogło to nastąpić nawet kilkadziesiąt lat obliczyć zachowek – przykładyPodsumowując powyższe wyjaśnienia, aby policzyć, ile wynosi zachowek, należy:ustalić, komu przysługiwałby spadek na drodze dziedziczenia ustawowego,wyliczyć, na jakie części zostałby podzielony spadek,obliczyć, ile wynosi substrat spadku – a więc suma majątku pozostawionego po zmarłym (minus długi), darowizny przekazane przez niego za życia,wyliczyć, ile wynosi zachowek według wzoru:wysokość substratu spadku x część spadku przysługująca na mocy ustawowej x 1/2 w przypadku osób dorosłych lub 2/3 w przypadku małoletnich lub trwale niezdolnej do pracyodjąć od wysokości przysługującego zachowku wartość ewentualnych składników majątkowych podarowanych przez zmarłego, odziedziczonych po zmarłym, bądź przekazanych w formie 2. Pozostańmy przy przykładzie pana Kowalskiego i jego dzieci opisanego wcześniej. Załóżmy, że pan Kowalski był właścicielem mieszkania o wartości 200 000 zł. Dodatkowo miał samochód o wartości 50 000 zł. Ten majątek przekazał za życia synowi, ale nie wydziedziczył córek ani nie uznał ich niegodnymi otrzymania spadku. Po jego śmierci do podziału pozostało jeszcze 30 000 zł gotówki – brat podzielił tę kwotę na 3 i przekazał każdej z sióstr po 10 000 drodze ustawowej każdemu z dzieci przysługiwałaby 1/3 majątku ojca. Każda z córek, która chce wyliczyć, ile wynosi zachowek musi to zrobić następująco:Łączna wysokość substratu spadku po ojcu to 200 000 zł + 50 000 zł + 30 000 zł = 280 000 drodze dziedziczenia ustawowego każdemu z dzieci przysługiwałaby 1/3 majątku. Dlatego należy pomnożyć wysokość substratu przez ten ułamek: 280 000 zł * 1/3 = 93 330 bazowa zachowku to połowa powyższej kwoty, czyli: 93 330 zł/2 = 46 665 tę należy pomniejszyć o 10 000 zł, które każda z córek otrzymała już w wysokość zachowku, do którego prawo może sobie rościć każda z córek, to 36 665 tych wyliczeń nie jest jednak zawsze tak proste – sprawy majątkowe mogą być bardzo zawiłe. Dlatego większość osób korzysta w takiej sytuacji z pomocy prawnika. Więcej informacji na ten temat można uzyskać również w naszej kancelarii.
Do tej pory przekazywanie gotówki w ramach darowizny było ryzykowne z punktu widzenia podatkowego. Wydane przez Sąd orzeczenie jedynie dokładnie zinterpretowało, że aby skorzystać ze zwolnienia z podatku od darowizny, pieniądze muszą zostać przelane bezpośrednio na konto obdarowanego, np. przez przelew lub przekaz pocztowy.
Jeśli nie zostałeś powołany do dziedziczenia w testamencie lub zostałeś pominięty przy dokonywaniu darowizny przez spadkodawcę to z dużym prawdopodobieństwem masz prawo do zachowku, zwanego też potocznie – zachówkiem. Poniższe informacje pomogą Ci dowiedzieć się jak domagać się zachowku od rodziny. Komu należy się zachowek? Zachowek należy się zstępnym (dzieciom, wnukom itd.), małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy. Oznacza to, że gdyby nie było testamentu, to zgodnie z prawem spadkowym, osoby te dziedziczyłyby spadek. Prawo do zachowku służy zatem tylko tym osobom, które w konkretnej sytuacji byłyby powołane do spadku. Kto nie ma prawa do zachowku? Zachowek nie przysługuje osobom, które są wyłączone od dziedziczenia, są to: osoby które zrzekły się dziedziczenia, zostały uznane za niegodne dziedziczenia odrzuciły spadek. Wówczas traktowane są tak, jakby nie żyły w chwili otwarcia spadku. Do zachowku nie będą również uprawnione osoby, które zostały wydziedziczone. W jakich sposób spadkobiercy nabywają prawo do zachowku? Odbywa się to w tej samej kolejności, w jakiej dane osoby są powołane do dziedziczenia z ustawy. Czyli w pierwszej kolejności prawo do zachowku służy dzieciom i małżonkowi. Kolejno uzyskują je obok małżonka wnukowie spadkodawcy, później dalsi zstępni. Wnuk będzie mógł jednak żądać prawa do zachowku wyłącznie wtedy, gdy jego rodzic (dziecko spadkodawcy) zmarł przed spadkodawcą, został uznany za niegodnego dziedziczenia, odrzucił spadek z ustawy lub zawarł umowę zrzeczenia się dziedziczenia, której skutki nie rozciągają się na zstępnych. Wysokość zachowku – jak obliczyć? Aby ustalić wysokość zachowku, należy kolejno wykonać następujące czynności: 1) określić ułamek zachowkowy – ustalenie tego ułamka odbywa się poprzez pomnożenie dwóch ułamków – udziału spadkowego spadkobiercy przez ułamek stanowiący ½ lub 2/3 (ten drugi, a więc 2/3 dotyczy osób małoletnich lub trwale niezdolnych do pracy) Przykład: Spadkodawca, który był wdowcem miał dwie córki – Annę i Karolinę. Do testamentu powołał tylko Annę. Gdyby obie Panie dziedziczyły ustawowo, wówczas każdej z nich przypadałby udział w spadku wynoszący ½ (każda z córek otrzymałaby połowę majątku). A zatem udział spadkowy do obliczenia zachowku dla córki Karoliny będzie właśnie 1/2. Następnie udział ten należy pomnożyć przez ½ gdyż Karolina nie jest małoletnia i nie jest też trwale niezdolna do pracy. ½ (udział spadkowy) x1/2 (ułamek wskazany w ustawie) = ¼ ( ułamek zachowkowy) 2) ustalić tzw. substrat zachowku, na który składa się „czysty” spadek (aktywa spadku pomniejszone o pasywa) wraz z doliczonymi darowiznami Przykład: Zmarły pozostawił mieszkanie o wartości 200 tys zł, które stanowiło jego wyłączną własność. Miał również zadłużenie w banku na kwotę 50 tys zł. Trzy lata przed śmiercią darował córce Annie samochód o wartości 20 tys zł. W tej sytuacji w pierwszej kolejności ustalamy czystą wartość spadku ( 200 tys zł (wartość mieszkania) – 50 tys zł ( zadłużenie w banku) = 150 tys zł Następnie do tej wartości doliczamy dokonane darowizny 150 tys zł + 20 tys zł= 170 tys zł. W opisanym stanie faktycznym substrat zachowku wynosi 170 tys zł. 3) pomnożyć substrat zachowku przez ułamek zachowkowy Przykład: W opisanej sytuacji zachowek dla córki Karoliny będzie wynosił: 1/4 x 170 000 zł = 42 500 zł. Które darowizny podlegają doliczeniu do substratu zachowku, a które nie? Jak zostało to wcześniej wspomniane, na substrat zachowku składa się czysta wartość spadku powiększona o darowizny doliczane do spadku. Należy przypomnieć, że darowizna to umowa, o której mowa w art. 888 i n. Jednak na gruncie prawa spadkowego, jest to pojęcie szersze, bowiem swoim zakresem nie obejmuje tylko umowy z art. 888 ale również takie nieodpłatne czynności spadkodawcy, które następują z majątku spadkodawcy, powodują zmniejszenie spadku i z punktu widzenia osób uprawnionych mogą prowadzić do takiego samego ich pokrzywdzenia jak dokonanie darowizny. Przedmiotem darowizny może być zatem nieruchomość, ruchomość, gospodarstwo rolne czy też przedsiębiorstwo, przy czym nie ma znaczenia cel, w jakim darowizna została dokonana. Należy przy tym pamiętać, że zaliczeniu podlegają jedynie darowizny poczynione przez spadkodawcę i bez względu na to, czy przedmiot darowizny został zużyty lub utracony oraz czy obdarowany jest jeszcze wzbogacony. Dla zaliczenia nie ma też znaczenia, czy obdarowany zwrócił darowiznę spadkodawcy (darowizna zwrotna). Przykład: Spadkodawca umową darowizny, na rok przed śmiercią, przekazał córce samochód o wartości 30 000 zł. Córka dziedziczy wraz z rodzeństwem, darowizna na jej rzecz podlega doliczeniu do substratu zachowku. Prawo spadkowe wyróżnia też darowizny, które nie podlegają zaliczeniu. Stanowi o tym art. 994 zgodnie, z którym przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku: drobnych darowizn, zwyczajowo przyjętych w danych stosunkach dokonanych na więcej niż 10 lat licząc wstecz od otwarcia spadku na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku darowizn uczynionych przez spadkodawcę w czasie, kiedy nie miał zstępnych darowizn, które spadkodawca uczynił przed zawarciem z nim małżeństwa. Przykład: Z okazji ukończenia studiów, spadkodawca kupił córce pamiątkowe pióro o wartości 200 zł. Darowizna ta nie będzie podlegała zaliczeniu, bowiem należy potraktować ją jako zwyczajową drobną darowiznę. Przykład: Z okazji ukończenia studiów, spadkodawca kupił wnuczce mieszkanie, aby ta mogła się usamodzielnić. Przyjmując założenie, że dzieci spadkodawcy żyły darowizna ta, o znacznej wartości, będzie podlegała zaliczeniu, pod warunkiem, że zostanie dokonana nie więcej niż 10 lat przed otwarciem spadku. W tym miejscu warto zauważyć, że ilość możliwych stanów faktycznych , które tworzy życie powoduje, że zawsze bezpieczniej jest zasięgnąć fachowej porady Adwokata, który przeanalizuje sprawę i zaproponuje najlepsze możliwe rozwiązanie zwłaszcza w skomplikowanej sprawie spadkowej. Przepis art. 994 wskazuje kolejno, że przy obliczaniu zachowku należnego zstępnemu nie dolicza się do spadku darowizn uczynionych przez spadkodawcę w czasie, kiedy nie miał zstępnych. Nie dotyczy to jednak wypadku, gdy darowizna została uczyniona na mniej niż trzysta dni przed urodzeniem się zstępnego. W § 3 art. 994 wskazuje na ostatnią kategorię darowizn niepodlegających doliczeniu, zgodnie z którym przy obliczaniu zachowku należnego małżonkowi nie dolicza się do spadku darowizn, które spadkodawca uczynił przed zawarciem z nim małżeństwa. Jak obliczyć wartość darowizny podlegającej doliczeniu? Wartość darowizny oblicza się według cen z chwili ustalania zachowku, a więc z chwilą zamknięcia rozprawy o zachowek. Jeżeli przedmiotem darowizny były pieniądze, należy przyjąć, że „stan z chwili dokonania darowizny i cen z chwili ustalania zachowku” oznacza wartość nominalną darowizny powiększoną o wskaźnik inflacji za okres od jej dokonania do chwili ustalania zachowku. Przykład: Spadkodawca dokonał darowizny mieszkania na rzecz córki oraz kwoty pieniężnej równej wartości tego mieszkania na rzecz syna. Ustalając zachowek obie darowizny należy uznać za równoważne, nawet jeśli – choćby ze względu na inflację – kwota darowizny pieniężnej wyrażona w sumie nominalnej byłaby mniejsza. Darowizna dla dziecka za życia rodziców a zachowek dla rodzeństwa W przypadku darowizny dla jednego z dzieci, należy w pierwszej kolejności odpowiedzieć na pytanie, kiedy darowizna została dokonana względem pozostałego rodzeństwa. Istotne jest czy dziecko zostało obdarowane przed narodzeniem swojego rodzeństwa, czy też po ich urodzeniu, bowiem ustalając udział spadkowy – nie dolicza się darowizn uczynionych przez spadkodawcę na więcej niż trzysta dni przed urodzeniem się zstępnego – w tym przypadku brata/siostry. Jeśli zatem w momencie dokonywania darowizny, rodzeństwa nie było jeszcze w planach rodziców, to nie należy im się zachowek. Płynie stąd wniosek, że w przypadku uprzywilejowania jednego z dzieci i dokonania darowizny tylko na rzecz jednego dziecka, z pominięciem pozostałych żyjących – mogą one się starać o zachowek. Przykład: Mateusz umową darowizny dostał od rodziców mieszkanie w 2010 r. W 2012 roku urodziła się jego siostra. Ich rodzice zmarli w 2019 roku. W tym przypadku, siostra nie może żądać od Mateusza zachowku, ponieważ w momencie dokonywania darowizny przez rodziców, nie było jej jeszcze na świecie. Przykład: Spadkodawca w chwili śmierci miał dwie córki – Magdalenę i Katarzynę. Dwa lata przed śmiercią darował mieszkanie na rzecz Magdaleny. W tej sytuacji Katarzyna będzie miała prawo do zachowku. Czy trzeba zapłacić podatek od zachowku? Należy przypomnieć, że zachowek nie stanowi części majątku spadkowego, jest to jedynie określona suma pieniędzy, jaką spadkobierca jest obowiązany wypłacić osobom, do tego uprawnionym, o których mowa na wstępie. Spełnienie roszczenia następuje zatem dopiero w momencie zapłaty zachowku przez spadkobiercę. Otrzymany zachowek, co do zasady, wiąże się z koniecznością zapłaty podatku od zachowku. Można jednak skorzystać z instytucji zwolnienia z podatku, na co pozwala art. 4a ustawy i podatku od spadków i darowizn. Należy jednak spełnić wszystkie wymogi określone w ww. art. 4a oraz w ciągu 6 miesięcy od daty przyjęcia zachowku, zawiadomić o tym zdarzeniu na formularzu SD-Z2 właściwy urząd skarbowy. Niedotrzymanie sześciomiesięcznego terminu spowoduje konieczność zapłaty podatku. Trzeba również pamiętać, że nie ma znaczenia od kogo otrzymuje się równowartość zachowku, lecz po kim. Stosunek pokrewieństwa pomiędzy spadkodawcą a uprawnionym do zachowku decyduje o przydzieleniu do odpowiedniej grupy podatkowej. Podsumowując, sprawy spadkowe nie należą do łatwych. W przypadku większej liczby uprawnionych, obliczenie wartości zachowku może okazać się nie lada wyzwaniem. Nasza Kancelaria oferuje indywidualne podejście do każdej sprawy oraz profesjonalną pomoc w znalezieniu najlepszego rozwiązania dla osób nieuwzględnionych w testamencie czy też pominiętych przy dokonywaniu darowizny.
Przeważnie ustalenie kwoty wartości spadku, od której potem wylicza się zachowek jest skomplikowane i trudne, gdyż wymaga obliczenia tzw. substratu zachowku, w którym to uwzględnia się wartość spadku, ale również dokonane przez spadkodawcę darowizny za życia.
Zachowek przypadający powodowi należało na podstawie art. 991 § 1 KC obliczyć jako połowę wartości udziału przypadającego mu w przypadku dziedziczenia ustawowego tj. 3/40. W takim stanie rzeczy należny powodowi zachowek wynosił 47.025 zł (627.000,00 zł x 3/40 = 47.025 zł).
uprawnionym do zachowku, którzy otrzymali już od spadkodawcy darowizny o łącznej wartości równej lub przekraczającej kwotę zachowku. Jak obliczyć zachowek? Obliczenie konkretnej kwoty należnej w ramach zachowku to kilkuetapowy proces regulowany ściśle przez przepisy Kodeksu Cywilnego. W uproszczeniu jego przebieg wygląda następująco:
1. Jeżeli uprawnionym do zachowku jest osoba trwale niezdolna do pracy albo małoletnia – zachowek wynosi 2/3 wartości udziału spadkowego, który przypada tej osobie przy dziedziczeniu ustawowym. 2. Pozostałe osoby – 1/2 wartości udziału spadkowego, który by przypadał przy dziedziczeniu ustawowym.
Jeśli jesteś osobą fizyczną, odliczana od podatku darowizna nie może przekroczyć 6% Twojego rocznego dochodu. Co ważne, odliczane darowizny sumują się – czyli, jeśli przekazujesz środki na różne cele, należy wziąć pod uwagę wszystkie udokumentowane datki. Jeśli posiadasz firmę, możesz przekazać w formie darowizny
.